Categories
Side Notes

// Steve Jobs: Thoughts on Flash

I discovered this great piece of content by Steve Jobs talking about flash back in 2010 and it is really educative on how to choose technologies to invest, as a company. In the last paragraph of the letter we read:

New open standards created in the mobile era, such as HTML5, will win on mobile devices (and PCs too). Perhaps Adobe should focus more on creating great HTML5 tools for the future, and less on criticizing Apple for leaving the past behind.

Steve Jobs, April 2010.

You can find the full letter here, courtesy of the Internet Archive, or downloaded it on PDF format, from here.

Categories
COVID-19 Stories

Covid19gr. Αναζητώντας ανοικτά δεδομένα για την πανδημία στην Ελλάδα

Εισαγωγή.

Στις 22/08/2020 δημιούργησα ένα αποθετήριο στο Github1https://github.com/akritiko/covid19gr με στόχο να φιλοξενήσει δεδομένα και αναλύσεις για την εξέλιξη της πανδημίας στην Ελλάδα. Γνωρίζοντας ότι η Ελληνική Κυβέρνηση έχει δεσμευθεί να τηρεί αρχείο ανοικτών δεδομένων για διάφορα κρατικά θέματα, κάποια χρόνια πριν, θεώρησα δεδομένο ότι η δέσμευσή μας επεκτείνεται και στην διάθεση ανοικτών δεδομένων που αφορούν την εξέλιξη της πανδημίας στην χώρα μας. Άλλωστε, ήδη από τα πρώτα κιόλας κρούσματα, πολλοί οργανισμοί αλλά και κυβερνήσεις άλλων χωρών, προχώρησαν στην καταγραφή και διάθεση τέτοιων δεδομένων, ανοικτά.

Φάση Α’. Υποχρεώσεις & υφιστάμενη κατάσταση.

Προσπαθώντας να ανακαλύψω ποιες είναι οι υποχρεώσεις του κράτους μας απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή άλλους φορείς, ξεκίνησα μια καταγραφή του πλαισίου των ανοικτών δεδομένων το οποίο προκύπτει είτε από επίσημα έγγραφα της Ελληνικής Κυβέρνησης είτε από τη συμμετοχή μας σε διεθνείς οργανισμούς που προωθούν τα ανοικτά δεδομένα.

Σε δεύτερο επίπεδο, χρησιμοποιώντας την εμπειρία μου στα ανοικτά δεδομένα, αποφάσισα να ενσωματώσω στην μελέτη μου μερικά εργαλεία για την δημιουργία, την συντήρηση και την αξιολόγηση των ανοικτών δεδομένων.

Αμέσως μετά προχώρησα σε μια επισκόπηση της υφιστάμενης κατάστασης για να ανακαλύψω τι είδους δεδομένα παρέχονται επίσημα από την Ελληνική Κυβέρνηση, τους υγειονομικούς φορείς και το επιστημονικό προσωπικό, σχετικά με την εξέλιξη της πανδημίας. Αφότου ανακάλυψα τις πηγές, προσπάθησα να καταλάβω αν ακολουθούν της αρχές της ανοικτότητας – διάθεση δηλαδή των δεδομένων κάτω από κάποια άδεια ανοικτών δεδομένων – αλλά και το επίπεδο ανοικτότητας που επιτυγχάνουν, χρησιμοποιώντας το διεθνές σύστημα αξιολόγησης 5 ★ Open Data, που έχει προταθεί από τον Tim-Berners Lee, δημιουργό του Web.

Τέλος, επέκτεινα την αναζήτηση καταγράφοντας εθελοντικές προσπάθειες δημιουργίας συνόλων ανοικτών δεδομένων και αναλύσεις σχετικές με τα δεδομένα της πανδημίας, που είχαν ήδη αρχίσει να πολλαπλασιάζονται στο Διαδίκτυο.

Όλη αυτή η εργασία αποτυπώθηκε σε αυτήν εδώ την αναφορά με τελευταία επικαιροποίησή της στις 14/12/2020. Επιθυμώ να την ανανεώσω εκ νέου, μόλις το επιτρέψει ο χρόνος μου.

Κοντολογίς η παραπάνω μελέτη έδειξε ότι τα περισσότερα διαθέσιμα ανοικτά δεδομένα, που προσφέρονταν σε μηχαναγνώσιμη μορφή αλλά και διάφορες ενδιαφέρουσες οπτικοποιήσεις, εκείνη την περίοδο, είχαν μεν βασιστεί σε δεδομένα της Ελληνικής Κυβέρνησης που ήταν δημόσια διαθέσιμα, πλην όμως, δεν ήταν ξεκάθαρο ότι δημοσιεύονται κάτω από άδεια ανοικτών δεδομένων. Επίσης, τα επίσημα αυτά δεδομένα διατίθεντο σε μορφές μη φιλικές προς την ανάλυση και επεξεργασία από λογισμικό Η/Υ – ήταν συνήθως αναφορές .pdf ή ιστοσελίδες σε μορφή .html με ρέον κείμενο – δηλαδή όχι μηχαναγνώσιμες.

Τα αποτελέσματα της Φάσης Α’, είναι διαθέσιμα εδώ.

Φάση Β’. Το αποθετήριο ανοικτών δεδομένων covid19gr.

Το όλο εγχείρημα πυροδότησε εξ’ αρχής η διάθεσή μου να δημιουργήσω μια οπτικοποίηση των διαφόρων ζητημάτων που αφορούν την πανδημία για την πόλη της Θεσσαλονίκης, τον τόπο διαμονής μου, ή της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, αν δεν υπήρχαν δεδομένα για την Θεσσαλονίκη. Την περίοδο όμως που ξεκίνησα αυτήν την μελέτη τα δεδομένα ανά περιοχή, πόσο μάλλον ανά πόλη, ήταν περιορισμένα. Στην προσπάθειά μου να τα ανακαλύψω, όμως, προέκυψε κάτι άλλο.

Πολλοί από τους εθελοντές, δουλεύοντας μόνοι, είχαν αποδελτιώσει τους αριθμούς από τις ίδιες αναφορές με αποτέλεσμα να υπάρχουν πλήθος όμοιων μετρήσεων διαθέσιμες σε πολλά διαφορετικά σύνολα δεδομένων. Αυτό είναι κάτι πάρα πολύ καλό καθώς, ανάλογα με την οπτική του κάθε δημιουργού, εν δυνάμει, μπορεί να αποτυπώνεται μια διαφορετική εικόνα των δεδομένων. Αρκεί η ανάλυση και οι σχεδιαστικές επιλογές του συνόλου δεδομένων να είναι τεκμηριωμένες.

Έτσι, αφού η πλειονότητα των δεδομένων αφορούσε την επικράτεια και όχι τις περιφέρειες ή τις πόλεις που ήταν αυτό που με ενδιέφερε αρχικά, αποφάσισα να μην προχωρήσω στην οπτικοποίηση, που είχα αρχικά στο μυαλό μου, αλλά να δω σε ποια ερωτήματα απαντούσαν τα διαθέσιμα δεδομένα, μεμονωμένα ή συνδυαστικά, για ολόκληρη την επικράτεια. Μια πρώτη απάντηση στο ερώτημα, κατάφερα να δώσω με αυτήν την ανάλυση, στις 08/12/2020. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις 08/12 η συγκεκριμένη σελίδα, στην οποία οδηγεί ο σύνδεσμος, μετρούσε 16 σύνολα δεδομένων.

Από αυτήν την ανάλυση δυο πράγματα έγιναν ξεκάθαρα:

  1. Πλήθος εθελοντών προσπαθούσε να καταγράψει, να οπτικοποιήσει και να ερμηνεύσει τα διαθέσιμα δεδομένα της πανδημίας, διαθέτοντας τα δεδομένα και τα αποτελέσματα, ως επί το πλείστον, δωρεάν και ανοικτά προς όλους.
  2. Διαφορετικά σύνολα δεδομένων, μεμονωμένα ή συνδυαστικά μπορούσαν να δώσουν μια καλή σφαιρική εικόνα της κατάστασης στην χώρα, για την καλύτερη ενημέρωση του κοινού.

Η παραπάνω ανάλυση κατέληξε στην πρώτη μορφή του αποθετηρίου covid19gr η οποία είχε την ακόλουθη δομή:

  1. Δεδομένα. Συλλογή επιλεγμένων συνόλων δεδομένων από διάφορες εθελοντικές προσπάθειες, πάντοτε με το υποκειμενικό φίλτρο του γράφοντα. Ο στόχος ήταν κάθε επιθυμητή μέτρηση να αντιστοιχιστεί σε ένα σύνολο δεδομένων.
  2. Επίσημες Αναφορές. Όλα τα σύνολα δεδομένων στηρίζονταν σε κάποια πρώτη ύλη πληροφορίας που με τη σειρά της στηρίζοντας σε κάποιες επίσημες αναφορές της Ελληνικής Κυβέρνησης, του ΕΟΔΥ, του Π.Ο.Υ., του E.C.D.C., κ.ο.κ. Θέλοντας να επιτύχω τη μέγιστη διαφάνεια ξεκίνησα να καταχωρώ στο αποθετήριο και όλες αυτές τις αναφορές σε μορφότυπο .pdf για να μπορεί, όποιος ενδιαφέρεται να πραγματοποιήσει έλεγχο των αριθμών που καταγράφηκαν στα σύνολα δεδομένων, αν το επιθυμεί.
  3. Αναλύσεις. Φιλοδοξούσα να έχω έναν χώρο ώστε να προσπαθώ να βγάλω χρήσιμα συμπεράσματα από τα δεδομένα δημιουργώντας μικρά προγράμματα ανάλυσης. Αυτό το κομμάτι βρίσκεται ακόμη σε αρκετά πειραματικό στάδιο.

Η αναλυτική παρουσίαση του αποθετηρίου στην σημερινή του μορφή, είναι διαθέσιμη εδώ.

Φάση Γ’. Συνάθροιση δεδομένων (aggregation).

Σε αυτό το σημείο είχα εξασφαλίσει διάφορες πηγές δεδομένων από τις οποίες μπορούσα να αλιεύω δεδομένα και είχα προσπαθήσει να ξεχωρίσω τα σύνολα δεδομένων που περιείχαν τις πληροφορίες που απαντούσαν σε συγκεκριμένα ερωτήματα. Εμφανίστηκαν τότε δύο νέα προβλήματα που έπρεπε να αντιμετωπισθούν.

  1. Τα σύνολα δεδομένων, αν και ήταν διαθέσιμα δημόσια ανοικτά, πράγμα που σήμαινε ότι είχα το νόμιμο δικαίωμα να τα αντιγράψω σε ένα δικό μου αποθετήριο κάνοντας αναφορά στους αρχικούς δημιουργούς, προέρχονταν από πολλές διαφορετικές πηγές.
  2. Τα ίδια σύνολα δεδομένων, ανανεώνονται πολύ συχνά (κάποια σε καθημερινή βάση) καθώς η πανδημία συνεχίζει να είναι σε εξέλιξη.

Δεδομένων λοιπόν των δύο παραπάνω σημείων προέκυψε η ανάγκη, για να μπορώ να συντηρώ το αποθετήριο με ανανεωμένα σύνολα δεδομένων τακτικά (π.χ. σε ημερήσια βάση) να μαζεύω ένα – ένα όλα τα επιλεγμένα σύνολα δεδομένων και να τα τοποθετώ στο δικό μου αποθετήριο. Έχοντας 16 τέτοια σύνολα δεδομένων και με την προοπτική ότι θα γίνονταν περισσότερα στο πέρασμα του χρόνου, η παραπάνω στρατηγική θα ήταν χρονικά ανέφικτη. Προχώρησα λοιπόν στην δημιουργία κάποιων προγραμμάτων που αυτόματα επιτελούν τις παρακάτω διεργασίες:

  1. Το πρώτο πρόγραμμα αλιεύει τα επιλεγμένα σύνολα δεδομένων κατευθείαν από της πηγές τους και τα τοποθετεί σε έναν κεντρικό φάκελο που έχω δημιουργήσει. Τα αρχικά σύνολα δεδομένων είναι όλα σε μορφότυπο (format) .csv από τους αρχικούς δημιουργούς τους. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στον ίδιο φάκελο συντηρώ χειροκίνητα μερικά σύνολα δεδομένων που δημιούργησα εγώ προσωπικά.
  2. Το επόμενο πρόγραμμα φιλτράρει επιλεκτικά κάποια από τα σύνολα δεδομένων που είναι διεθνή, και παράγει ένα τελικό .csv με τις πληροφορίες που αφορούν αποκλειστικά την Ελλάδα.
  3. Το τελευταίο πρόγραμμα μετατρέπει αυτόματα τα σύνολα δεδομένων από τον μορφότυπο .csv σε μορφότυπο .json. Αυτό το βήμα δεν είναι απαραίτητο ωστόσο ο μορφότυπος .json είναι ιδανικός για την εξυπηρέτηση δεδομένων που παρέχονται για απευθείας κατανάλωση μέσα από μια διεπαφή προγραμματισμού εφαρμογών τύπου REST API.

Έχοντας δημιουργήσει αυτά τα προγράμματα, με αυτόματο τρόπο και σε καθημερινή βάση μπορώ να συναθροίζω την ενημερωμένη πληροφορία από όλα τα αποθετήρια που με ενδιαφέρουν. Μέσα σε λίγα λεπτά, 24 (πλέον) διαφορετικά σύνολα δεδομένων είναι διαθέσιμα και πλήρως ενημερωμένα, κάθε βράδυ.

Φάση Δ’. Ανάλυση δεδομένων.

Η ανάλυση των δεδομένων, αν και ήταν πρωταρχικός στόχος όταν ξεκίνησα την διαδικασία σχεδιασμού αυτού του αποθετηρίου, αποτέλεσε την 4η φάση του έργου. Βασικός λόγος που επέλεξα αυτήν την στρατηγική ήταν ότι βάση των διαθέσιμων δεδομένων που υπήρχαν όταν ξεκίνησα τη μελέτη μου αλλά και των οπτικοποιήσεων των δεδομένων από εθελοντές, ήταν ξεκάθαρο πως δεν υπήρχαν τα απαραίτητα δεδομένα για τις αναλύσεις που με ενδιέφεραν, ενώ παράλληλα, πλήθος εθελοντών είχαν κάνει εξαιρετική δουλειά στην οπτικοποίηση των δεδομένων της επικράτειας.

Στην πορεία όμως, όταν ξεκίνησα να δημιουργώ δικά μου σύνολα δεδομένων, όπως για παράδειγμα η αποτίμηση ελέγχων COVID-19 στην Ελληνική επικράτεια με δεδομένα που δημοσιεύει η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, τότε υπήρξε εκ νέου η ανάγκη, αυτές οι αναλύσεις να είναι διαθέσιμες.

Έτσι σήμερα στο αποθετήριο covid19gr θα βρείτε στον φάκελο analysis, όλες τις διαθέσιμες αναλύσεις από εμένα. Σε κάθε περίπτωση ανάλυσης τόσο ο κώδικας του προγράμματος που εκτελεί την ανάλυση, όσο και τα αντίστοιχα δεδομένα (εισόδου και εξόδου), είναι διαθέσιμα κάτω από άδεια ανοικτού κώδικα και ανοικτών δεδομένων αντίστοιχα.

Περισσότερες πληροφορίες για την αδειοδότηση του αποθετηρίου, θα βρείτε στο τέλος του άρθρου.

Φάση Ε’. Οργάνωση του έργου.

Η εργασία που έχει πραγματοποιηθεί στο συγκεκριμένο έργο, κρύβει ένα παράπλευρο όφελος που δεν είναι εμφανές από τις πληροφορίες που διαβάσατε μέχρι τώρα. Η διαδικασία που περιγράφηκε, δηλάδή:

  1. η συλλογή των συνόλων δεδομένων
  2. η συνάθροισή τους σε ένα ενιαίο αποθετήριο
  3. η δημιουργία ενός χώρου για να γίνονται αναλύσεις δεδομένων

μπορεί να αντιγραφεί ως έχει και να χρησιμοποιηθεί από μια πόλη, μια περιφέρεια ή ένα κράτος που επιθυμεί να δημιουργήσει μια διαδικασία συλλογής, επεξεργασίας και καταγραφής δεδομένων που αφορούν την πανδημία COVID-19 ως ανοικτά δεδομένα, διαθέσιμα σε μηχαναγνώσιμη μορφή. Σε ορολογία του 5 ★ Open Data συστήματος που αναφέραμε στην αρχή του άρθρου, τα σύνολα δεδομένων που αρχικά διατίθενται σε μορφότυπο .pdf από την Κυβέρνηση (επίπεδο 1 στο 5 ★ Open Data), μετά από την διαδικασία που περιγράφουμε παραπάνω, μεταπηδούν αμέσως στο επίπεδο 3.

Εκτός αυτού, με την παραπάνω διαδικασία, τίθενται οι βάσεις να δημιουργηθεί μια κοινότητα αναλυτών των ανοικτών δεδομένων που θα θα πειραματίζεται σε αυτά, θα μοιράζεται τα ευρήματα και η επιστημονική ομάδα της κυβέρνησης θα μπορεί να αξιολογεί την κατάσταση έχοντας ακόμη πιο πολλές ιδέες και αναλύσεις για την εξέλιξη της πανδημίας. Η μέθοδος αυτή ονομάζεται πληθοπορισμός (crowd sourcing).

Πως θα μπορούσε λοιπόν ένα αποθετήριο δεδομένων να μετατραπεί σε μια κοινότητα συλλογής, επεξεργασίας / ανάλυσης και διόρθωσης των ανοικτών δεδομένων που αφορούν την πανδημία;

Πολλά από τα εργαλεία που χρειαζόμαστε μας το δίνει το ίδιο το Github η πλατφόρμα που φιλοξενεί το έργο που περιγράφουμε σε αυτό το άρθρο. Πιο συγκεκριμένα:

  • Με την δυνατότητα των έργων (projects), μπορούν να περιγράφοντα πακέτα εργασιών ώστε τα μέλη της κοινότητας να μπορούν να τα αναλαμβάνουν και να τα διεκπεραιώνουν ως υπο-έργα. Μπορείτε να βρείτε μια πρώτη προσπάθεια καταγραφής τέτοιων υπο-έργων, για την περίπτωση του covid19gr, εδώ.
  • Με την (σχετικά νέα) δυνατότητα των συζητήσεων (discussions), μπορούν τα μέλη της κοινότητας να λειτουργούν ως think tank και να συζητούν ποια είναι η καλύτερη στρατηγική αντιμετώπισης στο κάθε πρόβλημα που ανακύπτει. Ένα παράδειγμα τέτοιας συζήτησης μπορείτε να βρείτε εδώ.
  • Με την λειτουργικότητα των αιτημάτων υποστήριξης (issues), όλοι οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισημαίνουν λάθη ή διορθώσεις που παρατηρούν δουλεύοντας με τα δεδομένα του αποθετηρίου ή τα προγράμματα ανάλυσης των δεδομένων.

Βιβλιογραφία.

Εκτός των προαναφερθέντων, κάνω μια προσπάθεια να συγκεντρώσω επιστημονική βιβλιογραφία για διάφορες πτυχές της εξέλιξης της πανδημίας. Ένα κομμάτι της προκύπτει από την δική μου μελέτη και ένα άλλο από τους υπόλοιπους εθελοντές που ασχολούνται με το αντικείμενο και κατά καιρούς μοιράζονται χρήσιμα links σε έγκυρες πηγές.

Οι περισσότερες αναφορές είναι από επιστημονικά περιοδικά, ερευνητικά κέντρα ή έγκριτα δημοσιογραφικά μέσα.

Μπορείτε να βρείτε την τακτικά ανανεούμενη βιλιογραφία εδώ. Εάν τυχόν εντοπίσετε κάποιο σφάλμα ή εάν θέλετε να προτείνετε κάποια αναφορά να συμπεριληφθεί στην βιβλιογραφία, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μου από εδώ.

Λίγα λόγια για την άδεια χρήσης του περιεχομένου του αποθετηρίου covid19gr.

Τα δεδομένα είναι δύναμη. Σε καιρούς κρίσεων μάλιστα, εάν χρησιμοποιηθούν σωστά μπορούν να κάνουν τη διαφορά προστατεύοντας τους συμπολίτες μας. Έχοντας αυτά σαν βασικές σκέψεις δημοσιεύουμε το περιεχόμενο αυτού του αποθετηρίου, εκτός αν αναφέρεται ρητά κάτι διαφορετικό σε κάποιο σημείο, κάτω από άδεια: Κοινό Κτήμα / Public Domain: CC0-1.0.

Καθώς το αποθετήριο προσφέρεται κάτω από άδεια Κοινού Κτήματος CC0-1.0, δεν έχετε καμία απολύτως υποχρέωση να κάνετε κανενός είδους αναφοράς σε εμένα. Εάν παρόλα αυτά θέλετε να κάνετε κάποια αναφορά θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε την παρακάτω μορφή:

Apostolos Kritikos. (2021, March 21). akritiko/covid19gr: Pythagoras (Version 3.0.0). Zenodo. http://doi.org/10.5281/zenodo.4625530

ή σε μορφή BibTEX version.

Λίγα λόγια για τους εθελοντές στην δουλειά των οποίων βασίστηκε το covid19gr.

Το αποθετήριο αυτό δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία συλλογή από σετ δεδομένων. Για τα σύνολα δεδομένων που περιλαμβάνει εργάσθηκαν οι εξής: Sandbird, Covid-19-Response-Greece, @Nyrros, iMEdD-Lab, covid19.gov.gr, CovidDEXP, covid19-projections.com, covid19.healthdata.org, Oxford Covid-19 Government Response Tracker, ActiveConclusion, Google, Apple, TomTom.

References

Categories
COVID-19

COVID-19 & Εκκλησιασμός.

  • Το 2017 ο πληθυσμός της χώρας κατά ΕΛΣΤΑΤ ήταν: 10.757.300 (2020: 10.718.565).
  • Από αυτόν το 90% σύμφωνα με έρευνα της PEW Research αυτοπροσδιορίζονταν ως ορθόδοξοι χριστιανοί ήτοι: 9.681.570
  • Παρ’ ότι δηλώνουν ότι πιστεύουν στον Θεό κατά 91%, μόνον το 10% (2020: 15%) δηλώνει ότι εκκλησιάζεται τουλάχιστον 1 φορά την εβδομάδα ήτοι: 968157 (2020: 1.452.236)
  • Μετά τον COVID-19 και το πρώτο lockdown της άνοιξης η έρευνα της Barna έδειξε ότι 1 στους 3 χριστιανούς που εξασκούν ενεργά την πίστη τους, απέχουν από τις λειτουργίες ώστε να αποφευχθεί η μετάδοση της ασθένειας.

Άρα φθάνουμε στους 645438 (2020: 968.157) χριστιανούς οι οποίοι επιθυμούν να εκκλησιαστούν τουλάχιστον 1 φορά την εβδομάδα, στην Ελλάδα. και προφανώς δεν το πράττουν όλοι μαζί. Αυτός είναι ο αριθμός των πιστών πανελλαδικά που μπορούν να ευθύνονται (κατά το μέγιστο) για την όποια παρέκκλιση από τα μέτρα.

Κρίνοντας λοιπόν από τον περίγυρό μου, από εμένα που έχω να προσέλθω σε ναό από τον Μάρτιο του 2020 και άλλους πιστούς του κύκλου μου, θεωρώ ότι αυτό το νούμερο που λέω μικραίνει ακόμη περισσότερο. Όσοι αγανακτείτε με την Εκκλησία για τις πολιτικές τις κινήσεις, καλώς κάνετε. Είναι όμως εξαιρετικά άτοπο να εμφανίζουμε τους πιστούς ως στρατό της εκκλησίας οριζόντια και αδιακρίτως επειδή μεμονωμένες περιπτώσεις, ξεφεύγουν (όπως άλλωστε συμβαίνει με όλες τις άλλες κοινωνικές ομάδες που έχουν κουραστεί από τον εγκλεισμό).

Update: το 645438 από τελεί το 6% (2020: 968.157 αποτελεί το 9,03%) του ελληνικού πληθυσμού (ΕΛΣΤΑΤ).

Πηγές:

Credits:

Ευχαριστώ τον Ανδρόνικος Κουτρουμπέλης για το ανανεωμένο στατιστικό από την διαΝΕΟσις. Επειδή κάποια δεδομένα αφορούν μελέτες του 2017 έχω προσθέσει και τα δύο σετ νούμερα: 2017 (2020) και ο αναγνώστης μπορεί να το πάει παρακάτω από τις πηγές.


Categories
COVID-19

COVID-19 & Θρησκεία. Μερικές (περισσότερες) σκέψεις *TLDR*.

(η δημοσίευση είναι μια πιο δομημένη εκδοχή / επέκταση αυτής της ανάρτησης στο Facebook).

Εισαγωγή.

Εδώ και αρκετό καιρό, αρχής γενομένης από το περασμένο Πάσχα (2020), υπάρχει μια συνεχής συζήτηση σχετικά με τον βαθμό στο οποίο επιδεινώνει η συμμετοχή των πιστών στην λατρευτική ζωή, την επιδημιολογική κατάσταση της χώρας.

Προσπαθώντας να προσεγγίσω το θέμα όσο πιο ουδέτερα μπορώ, όντας πιστός ο ίδιος, εντόπισα τα παρακάτω:

Η πίστη και η θρησκεία ως ανθρώπινα δικαιώματα.

Ως κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ισχύει και για την Ελλάδα η Ευρωπαϊκή Σύμβαση των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Σε αυτήν, στο Άρθρο 9 αναφέρεται:

Άρθρο 9. Ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας.

1. Παν πρόσωπον δικαιούται εις την ελευθερίαν σκέψεως, συνειδήσεως και θρησκείας, το δικαίωμα τούτο επάγεται την ελευθερίαν αλλαγής θρησκείας ή πεποιθήσεων, ως και την ελευθερίαν εκδηλώσεως της θρησκείας ή των πεποιθήσεων μεμονωμένως, ή συλλογικώς δημοσία ή κατ’ ιδίαν, δια της λατρείας, της παιδείας, και της ασκήσεως των θρησκευτικών καθηκόντων και τελετουργιών.

2. Η ελευθερία εκδηλώσεως της θρησκείας ή των πεποιθήσεων δεν επιτρέπεται να αποτελέση αντικείμενον ετέρων περιορισμών πέραν των προβλεπομένων υπό του νόμου και αποτελούντων αναγκαία μέτρα, εν δημοκρατική κοινωνία δια την δημοσίαν ασφάλειαν, την προάσπισιν της δημοσίας τάξεως, υγείας και ηθικής, ή την προάσπισιν των δικαιωμάτων και ελευθεριών των άλλων.

Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου,
Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, 2010.

Γίνεται λοιπόν ξεκάθαρο ότι ακόμη και σε εξαιρετικές συνθήκες, όπως μια πανδημία, η πίστη και η θρησκεία, ως κατοχυρωμένα ανθρώπινα δικαιώματα, οφείλουν να είναι σεβαστά από το σύνολο των Ευρωπαίων Πολιτών, συμφωνούν δε συμφωνούν με την εκάστοτε θρησκεία / δόγμα, πιστεύουν δε πιστεύουν οι ίδιοι.

COVID-19. Οδηγίες προς τις θρησκευτικές κοινότητες από διεθνείς οργανισμούς.

Εδώ συγκεντρώνω μερικές αναφορές διεθνών φορέων που είναι ουδέτεροι, εξ’ όσον γνωρίζω, με το ζήτημα της πίστης, θρησκείας ή λατρευτικής ζωής. Λειτουργούν όμως σε ένα παγκόσμιο πλαίσιο και γνωρίζουν ότι η διαφοροποίηση μεταξύ των χαρακτηριστικών των κατοίκων του πλανήτη, απαιτεί χειρισμούς, εν μέσω πανδημίας, που να λαμβάνουν υπόψη και να σέβονται, την κουλτούρα, τα ήθη, τα έθιμα και γενικά κάθε διάσταση της ζωής τους.

World Health Organization (WHO).

Practical considerations and recommendations for religious leaders and faith-based communities in the context of COVID-19.

Σε αυτό το έγγραφο και εργαλείο αποτίμησης ρίσκου θα βρείτε πρακτική καθοδήγηση για να υποστηρίξετε τον ιδιαίτερο ρόλο των θρηκευτικών ηγετών, οργανισμών που οδηγούνται από την πίστη, και τις κοινότητες πιστών, σχετικά με την εκπαίδευση για τον COVID-19. την προετοιμασία και την αντιμετώπιση.

Επιπρόσθετα παραθέτω και τα 3 webinars που έχει τρέξει ο WHO με τίτλο “COVID-19 and Faith-based Organizations”. Στόχος των webinars αυτών είναι να δείξουν πως οι θρησκευτικές κοινότητες, κοινότητες πιστών, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως κανάλι επικοινωνίας με τα μέλη τους σε θέματα σχετικά με τον COVID-19.

Center for Disease Control (CDC).

Considerations for Communities of Faith.

Ο CDC προσφέρει τις ακόλουθες γενικές προτάσεις για να βοηθήσει τις θρησκευτικές κοινότητες να διακρίνουν πως να εξασκήσουν την πίστη τους επιτυγχάνοντας ασφάλεια για τους θρησκευτικούς λειτουργούς και τους πιστούς τους.

Πως αντιμετωπίζουν οι θρησκευτικές ομάδες την πανδημία;

Το άρθρο που, επί της ουσίας πυροδότησε αυτό το post ήταν το εξής: What Religion Can Offer in the Response to COVID-19 by Katherine Marshall Tuesday, May 26, 2020. Σε αυτό θα βρείτε πολλές πληροφορίες για διάφορες θρησκευτικές ομάδες και την εσωτερική διαχείριση εν καιρώ πανδημίας. Το πιο πλούσιο υλικό που αφορά διάφορες θρησκείες και δόγματα μπορείτε να το βρείτε σε αυτό το Google Drive από το Georgetown University.

Τι θα μπορούσε να γίνει κάνοντας χρήση των παραπάνω πηγών;

  • Ο WHO δίνει συστάσεις για το πως μπορεί να λειτουργήσει η λατρευτική ζωή εν μέσω πανδημίας, αναγνωρίζοντας ότι είναι μια ανθρώπινη ανάγκη ίσης αξίας με όλες τις υπόλοιπες που έχουν ανασταλεί.
  • Σε αυτόν τον οδηγό γίνεται ξεκάθαρο ότι πρέπει να υπάρχει μια κεντρική κατεύθυνση από το κράτος για το αν οι εκκλησίες είναι επικίνδυνο να είναι ανοικτές ή όχι με γνώμονα τον κίνδυνο διασποράς (όπως ακριβώς συμβαίνει με γυμναστήρια, θέατρα, μπαρ, κ.ο.κ.). Όλα αυτά είναι κοινωνικές δραστηριότητες.
  • Γίνεται επίσης ξεκάθαρο ότι αν δεν μπορούν οι εκκλησίες να είναι ανοικτές πρέπει να δημιουργηθεί ένα εναλλακτικό πλαίσιο και προτείνει:
    • Πολλαπλές λειτουργίες με ελάχιστους πιστούς ή online λειτουργίες αν υπάρχει ανάγκη για παντελή αποχή.
    • Εναλλακτικούς τρόπους communion (δλδ κοινωνίας).
    • Πρωτόκολλο απόστασης μεταξύ των παρευρισκομένων κατά τις τελετές και άλλα πολλά πολύ χρήσιμα.
  • Δίνει ένα εργαλείο risk assessment ώστε η Πολιτεία να δώσει στους ιερωμένους και την διοίκηση της εκάστοτε θρησκευτικής ομάδας τη δυνατότητα να ξέρουν πόσο μεγάλο είναι το ρίσκο να “λειτουργήσουν” δια ζώσης ανά πάσα στιγμή. Η ίδια η πολιτεία μπορεί να το χρησιμοποιεί επίσης συνδυαστικά με την επιδημιολογική επιτήρηση για να παίρνει αποφάσεις για το πότε είναι επικίνδυνο να υπάρχει λατρευτική ζωή δια ζώσης και πότε όχι.

Συμπεράσματα.

  1. Δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος για την λατρευτική ζωή, να μην τελείται εν μέσω πανδημίας. Πρέπει απλά να βρούμε τον ασφαλέστερο τρόπο να συμβεί αυτό και οι ειδικοί διεθνώς έχουν κάνει δουλίτσα σε αυτήν την κατεύθυνση (και για αυτό τους συγχαίρω).
  2. Η θρησκεία, για όσους δεν πιστεύουν ή αδιαφορούν για αυτήν, θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μια ακόμη κοινωνική δραστηριότητα το ίδιο σημαντική με άλλες και, ως τέτοια, πρέπει να γίνει σεβαστή ανεξάρτητα με μεμονωμένα κακώς κείμενα.
  3. Η πολιτεία, μετά από 1 χρόνο πανδημίας οφείλει σιγά – σιγά να αρχίσει να βρίσκει λύσεις, τόσο για την θρησκεία όσο και για άλλες κοινωνικές δραστηριότητες (πχ. πολιτισμός) η έλλειψη των οποίων έχουν αρχίσει να εμφανίζουν σημαντικά κομμάτια ψυχολογικής κόπωσης στον πληθυσμό.
  4. Η διοίκηση της εκκλησίας επίσης οφείλει να παίξει ενεργό ρόλο σε όλο αυτό, να ενημερωθεί για τις εναλλακτικές που προτείνονται και να βοηθήσει να βρεθούν ασφαλείς λύσεις.
  5. Και το σημαντικότερο κατά τη γνώμη μου! Δεν είμαστε εμείς και οι άλλοι. Κάθε ανάγκη του συμπολίτη μας είναι σημαντική ανάγκη και πρέπει να τη σεβαστούμε. Ο πιστός πρέπει να λειτουργηθεί, ο ηλικιωμένος να δει τους συγγενείς του με ασφάλεια, ο γιατρός να ξεκουραστεί, ο αθλητής να αθληθεί και αυτός που ενδιαφέρεται για τις τέχνες, να μπορεί να επισκεφθεί τους αντίστοιχους χώρους.