Με αφορμή την έναρξη της 6ης σεζόν του τηλεοπτικού reality Big Brother στα 2020 και με τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (GDPR) της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ισχύ ήδη από το 2018, αναρωτιέται κανείς τι συμβαίνει με τα προσωπικά δεδομένα των συγκατοίκων που καταγράφονται επί 24ωρου βάσεως για τις ανάγκες του παιχνιδιού;
Η απάντηση ήρθε αβίαστα στο LinkedIn μου από post του πάντοτε εύστοχου κου. Βέρρα, δικηγόρου, ο οποίος μοιράζεται απόφαση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα του 2001, λίγο πριν την έναρξη της 1ης σεζόν του Big Brother στην Ελλάδα.
Με αυτήν την απόφαση (μπορείτε να την βρείτε και να τη διαβάσετε ολόκληρη στο τέλος του άρθρου), όπως επισημαίνει ο κ. Βέρρας:
η Αρχή έκρινε ως αντισυνταγματική τη συναίνεση των υποψηφίων παικτών για συλλογή των δεδομένων τους και άκυρες τις συμβάσεις συμμετοχής.
Μια εβδομάδα μετά, το Big Brother έκανε πρεμιέρα.
Παρακάτω μερικά αποσπάσματα που αναδεικνύουν ότι η διαφύλαξη της ανθρώπινης αξιοπρέπειας πρέπει να αποτελεί μέγιστη προτεραιότητα. Ακόμη και αν ο ίδιος ο άνθρωπος είναι διατεθειμένος να την θυσιάσει χάριν χρηματικής αμοιβή.
Σεβασμός της αξίας του ανθρώπου.
Η προστασία και ο σεβασμός της αξίας του ανθρώπου και η αντίστοιχη υποχρέωση της πολιτείας αποτελούν τόσο σημαντική πολιτειακή επιταγή, ώστε κατατάσσονται στις διατάξεις για τη μορφή του πολιτεύματος και δεν επιδέχεται αναθεώρηση (άρθρο 2§1 Σ)
και το άρθρο 2§1 του Συντάγματος της Ελλάδος:
Άρθρo 2
1. O σεβασμός και η πρoστασία της αξίας τoυ ανθρώπoυ απoτελoύν την πρωταρχική υπoχρέωση της Πoλιτείας.
Νομιμότητα της τήρησης αρχείου δεδομένων.
Συμπεριφορά αντίθετη προς τις αρχές αυτές δεν είναι ανεκτή από το δίκαιο και ως εκ τούτου σχετική δήλωση βουλήσεως δεν παράγει έννομα αποτελέσματα, η δε πάνω σ’ αυτή συμφωνία των μερών είναι άκυρη και θεωρείται ότι δεν έγινε ποτέ.
[…]
Επομένως, για να υπάρχει νόμιμο αρχείο, πρέπει ο σκοπός του να είναι νόμιμος. Συνακόλουθα, όταν αυτός αντίκειται στο Σύνταγμα, το νόμο ή τα χρηστά ήθη, όπως αυτά αναλύθηκαν παραπάνω, η επεξεργασία δεδομένων και η δημιουργία αρχείου είναι παράνομη, ανεξαρτήτως, αν έχει δοθεί η συναίνεση του υποκειμένου.
Η ιδιωτική ζωή, πυρήνας της ανθρώπινης προσωπικότητας.
Με βάση τα στοιχεία αυτά είναι φανερό ότι για λόγους εξυπηρέτησης των αναγκών της εκπομπής, και όχι μόνο, αφού η προβολή είναι αδιάλειπτη και μέσω του διαδικτύου, οδηγείται σε εξαφάνιση η ιδιωτική ζωή ως πυρήνας της ανθρώπινης προσωπικότητας. Η αναλαμβανόμενη υποχρέωση τείνει στον εξευτελισμό της αξίας του ανθρώπου κατά παράβαση και της επιταγής του άρθρου 2§1 Σ. Πράγματι, αριθμός πολιτών με αποκλειστικό σκοπό τη μικρή πιθανότητα κέρδους και την επιτυχία «δημοσιότητας», εμφανίζεται να απαλλοτριώνει την προσωπική του ζωή και να γίνεται έρμαιο της τηλεθέασης.
[…]
Απαξιώνεται η ανθρώπινη του ύπαρξη και παρασύρεται από την τηλεθέαση, χωρίς να μπορεί να αντιδράσει. Εξευτελίζεται πολλές φορές, χωρίς ο ίδιος να το αντιλαμβάνεται.
Και αν ο παίκτης δεν έχει πρόβλημα;
Με τις συνθήκες αυτές η συναίνεση του υποκειμένου, η οποία νομιμοποιεί τον υπεύθυνο της επεξεργασίας να συλλέξει προσωπικά δεδομένα και να δημιουργήσει αρχείο, είναι αντισυνταγματική, παράνομη και αντίθετη με τα χρηστά ήθη, αφού δημιουργεί συμπεριφορά αντικείμενη προς τις προεκτεθείσες συνταγματικές διατάξεις του σεβασμού και της προστασίας της αξίας του ανθρώπου, από τις οποίες απαγορεύεται η παραίτηση, αλλά επιπρόσθετα με τη συναίνεση αυτή, συνάπτεται σύμβαση με την οποία δεσμεύεται υπέρμετρα η ελευθερία και ως εκ τούτου είναι άκυρη.
Big Brother. Το σχόλιο περί βιασμού.
Την Κυριακή 6/9/2020, κατά τη διάρκεια του live streaming μέσω διαδικτύου του Big Brother, ένας εκ των παικτών προέβη σε σχόλιο που, ούτε λίγο ούτε πολύ, προωθούσε τον βιασμό ως καθημερινή κανονικότητα. 24 ώρες περίπου μετά ο σταθμός του ΣΚΑΙ προέβη σε ανακοίνωση η οποία ξεκινά ως εξής:
Ο Όμιλος ΣΚΑΙ με την επιτυχημένη πορεία του τα τελευταία τριάντα χρόνια έχει αποδείξει ότι δεν υιοθετεί, δεν ασπάζεται και δεν δέχεται λογικές, στάσεις ή συμπεριφορές που θίγουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, τα ατομικά δικαιώματα και την ισότητα των φύλων.
Δεδομένου ότι τα δικαιώματα του παιχνιδιού έχουν περιέλθει στον ΣΚΑΙ τον Οκτώβριο του 2019 σύμφωνα με την ελληνική Wikipedia, γνωρίζει άραγε ο σταθμός ότι το ίδιο το reality, με απόφαση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, θίγει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια από το 2001;
