Στέκει αυθύπαρχτος ο άνθρωπος που εξουσιάζει το σώμα του που μπορεί και ζή μόνος του βρίσκοντας το σωστό επάγγελμα στη ζωή του που μπορεί να κρίνη ο ίδιος όσα προβλήματα του παρουσιάζει η ζωή του και να παίρνη σ” αυτά στάση συνειδητή ο άνθρωπος τέλος που ορίζει τις πράξεις του, που παίρνει την ευθύνη γι” αυτές. Έτσι η παιδεία πρέπει να ετοιμάση το άτομο για μια πολυμερή αυθυπαρξία, σωματική, οικονομική, πνευματική και ηθική. Οι δυο πρώτες γρήγορα βρίσκουν τα όριά τους οι άλλες απλώνονται απεριόριστα και για το άτομα και για το σύνολο, είναι ένα αδιάκοπο ανέβασμα προς τον ελεύθερο άνθρωπο. Λέγοντας ηθική αυθυπαρξία δε θέλω να ειπώ ηθική αναρχία, να κάνη δηλαδή ό καθένας ό,τι θέλει, άλλα να ενεργή ελεύθερα χωρίς εξωτερική πίεση, σύμφωνα με τις απόλυτες ηθικές αξίες που ορίζουν το σκοπό της αγωγής, τον αληθινό ανθρωπισμό. Για να πετύχη όμως η παιδεία το σκοπό της είναι ανάγκη να κρατή τα παιδιά στο σχολείο υποχρεωτικά ως την εποχή που θα είναι πια σε θέση να πάρουν τα ίδια στα χέρια τους τη μόρφωσή τους, να κυβερνήσουν τον εαυτό τους, ως την ηλικία δηλαδή των 18 χρονών. Και ακόμα να δίνη στο καθένα τα μέσα να μορφώνεται σύμφωνα με το φυσικό του, χωρίς να εμποδίζεται από την κοινωνική και την οικονομική του θέση. Μορφώνω ένα άτομο θα ειπή δίνω μορφή στον ψυχικό του κόσμο, σε κάτι άμορφο ακόμα. Στο άτομο όμως δεν μπορούμε να δώσωμε αυθαίρετα όποια μορφή εμείς θέλομε, παρά μόνο να το βοηθήσωμε να πάρη με τον καιρό τη μορφή που ορίζουν, όσα ζωντανά και διαλεχτά στοιχεία κλείνει μέσα του. Αυτά με τη συστηματική ανάπτυξη και καλλιέργεια δίνουν στον καθένα τον ατομικό του τύπο.
Αλέξανδρου Δελμούζου – Το κρυφό σκολειό 1908-1911
(από το οπισθόφυλλο της έκδοσης)
Διάβαζα την περίληψη αυτή από το βιβλίο του Αλέξανδρου Δελμούζου και θυμήθηκα ένα διασκεδαστικό γεγονός από το παρελθόν. Όταν δίδασκα – παλαιότερα – στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, οι φοιτητές συχνά με προσφωνούσαν “δάσκαλο”. Στην αρχή, μου φαίνονταν λίγο περίεργο. Δασκάλους, είχα συνηθίζει να προσφωνώ τους εκπαιδευτικούς στα μαθητικά μου χρόνια. Με τον καιρό όχι μόνον το συνήθισα αλλά μου άρεσε. Γιατί ήταν πολύ τιμητικό να με προσφωνούν δάσκαλο στα 26 μου. Διαπίστωσα μάλιστα με τον καιρό, πως η προσφώνηση ήταν μάλλον η σωστή καθώς:
διδακτική θηλυκό
ο κλάδος της Παιδαγωγικής επιστήμης που ασχολείται με τις διδακτικές μεθόδους
Wiktionary
Οι δάσκαλοι μάλλον ταιριάζουν περισσότερο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, μετά την ενηλικίωση του ανθρώπου. Πιο πριν χρειαζόμαστε παιδαγωγούς. Όχι δασκάλους!
