(δημοσιεύθηκε στην Μακεδονία της Κυριακής – έντυπο – στις 17/07/2022)
Στις 8 Ιουλίου ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (Ε.Ο.Δ.Υ.) ανακοίνωσε ότι η καθημερινή επιδημιολογική έκθεση που αφορά την COVID-19 θα γίνεται πλέον σε εβδομαδιαία βάση. Αυτή η αλλαγή, σύμφωνα με την ανακοινωση, θα οδηγήσει σε περισσότερα, πιο ποιοτικά και αξιόπιστα δεδομένα “χωρίς την μεροληψία που εμπεριέχει ο αριθμός των διενεργούμενων εξετάσεων ανά περιοχή και ανά ημέρα”. Διαβάζουμε επίσης ότι η ίδια πρακτική ακολουθείται από άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Σουηδία. Σε μια αντίστοιχη ανακοίνωσή στις 28 Ιουνίου, η Υπηρεσίας Ασφάλειας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου ενημέρωσε επίσης για μετάβαση από ημερήσια σε εβδομαδιαία επιδημιολογική έκθεση. Η δική τους αιτιολόγηση ήταν πως η COVID-19 έχει περάσει πλέον σε φάση ενδημικότητας, τα περισσότερα μέτρα έχουν αρθεί και επομένως τα περιστατικά αναμένεται να αντιμετωπίζονται, από εδώ και στο εξής, όπως οι υπόλοιπες ασθένειες του αναπνευστικού. Δίνεται επίσης έμφαση στο ότι τα δεδομένα θα συνεχίσουν να διατίθενται ως ανοικτά δεδομένα, βοηθώντας διεθνείς, εθνικούς και τοπικούς φορείς αλλά και πολίτες που θέλουν να εξάγουν χρήσιμα συμπεράσματα, μέσα από υποδομές φιλικές προς τους προγραμματιστές και αναλυτές δεδομένων. Αξίζει να σημειωθεί ότι παρόμοιες πολιτικές ανοικτότητας συναντούμε στην Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία.
Από την αρχή της πανδημίας στην Ελλάδα, παρατηρείται μια προσπάθεια να αποτρέψουμε οποιοδήποτε ενδιαφερόμενο να έχει πρόσβαση στα δεδομένα που αφορούν την COVID-19. Ενώ η χώρα διαθέτει όλες τις κατάλληλες υποδομές και παρέχει ήδη ανοικτά σύνολα δεδομένων σε άλλες περιπτώσεις, τα δεδομένα της πανδημίας φαίνεται πως “εξαιρούνται” της διαδικασίας και συνεχίζουν να δημοσιεύονται σε μη μηχαναγνώσιμη μορφή, πράγμα που δυσκολεύει την συλλογή και την περαιτέρω ανάλυση. Ενώ έχουμε την ευτυχία πλήθος εθελοντών στην χώρα μας να έχουν δημιουργήσει και να προσφέρουν ανοικτά σύνολα δεδομένων, ψηφιακά εργαλεία παρακολούθησης της πανδημίας και στατιστικές αναλύσεις υψηλών προδιαγραφών, δαπανώντας σημαντικό προσωπικό χρόνο για την μηχανογράφηση των κλειστών και δύσχρηστων μορφοτύπων που δημοσιεύει ο Ε.Ο.Δ.Υ., το Υπουργείο Υγείας όχι μόνον αδιαφορεί συστηματικά για αυτές τις λύσεις, αλλά με την μετάβαση σε εβδομαδιαία επιδημιολογική έκθεση, λειτουργεί ως τροχοπέδη για την εθελοντική δράση της κοινωνίας των πολιτών.
Τα ανοικτά δεδομένα και η ανοικτή διακυβέρνηση είναι οχήματα ξεκάθαρης επικοινωνίας και διαφάνειας μεταξύ μιας κυβέρνησης και των πολιτών της χώρας. Σε μια εποχή που ο ψηφιακός μετασχηματισμός αποτελεί μονόδρομο και σε μια χώρα που έχει δεσμευτεί, με την συμμετοχή της σε διεθνή δίκτυα και οργανισμούς, να προωθεί τα ανοικτά δεδομένα και την ανοικτή διακυβέρνηση, θα περιμέναμε δράσεις που θα ενισχύουν την ανοικτότητα, ιδιαίτερα για φαινόμενα παγκόσμιων κρίσεων, όπως μια πανδημία. Δυστυχώς, στην περίπτωση της χώρας μας φαίνεται πως, ειδικά για την πανδημία, τα πολλά δεδομένα “είναι φτώχεια”.
Πηγές:
[1] Επικαιροποίηση της επιδημιολογικής έκθεσης του ΕΟΔΥ – δημοσιοποίηση στοιχείων σε εβδομαδιαία βάση
